Zoon laten testen op ASS / Autisme

Vooraf: alvast dank aan de mensen hier die de moeite doen om dit hele verhaal te lezen .

Wij hebben behoorlijk wat te stellen met onze zoon van 7 jaar. Vrijwel elk moment van de dag hebben we problemen met zijn gedrag, en we hebben het met een opvoedcoach al eens over de mogelijkheid van ASS/autisme gehad. Zij adviseerde ons niet te vroeg te zijn met een mogelijk "label" omdat er in de ontwikkeling van een kind nog zoveel kan veranderen.

Tegelijk heb ik van een vriend te horen gekregen dat zijn dochter op 16-jarige leeftijd is gediagnosticeerd op autisme, en dat hij ervan baalt dat dat niet veel eerder is gebeurd. Hij adviseerde me om het gedrag van mijn zoon in levensfases eens op een rijtje te zetten. 
Dat heb ik gedaan, en toen was ik eigenlijk wel benieuwd of voor andere mensen, met name met ervaring met autisme, dit nu signalen zouden zijn om inderdaad eens een test te laten doen, of dat het allemaal nog onschuldig kan zijn.
Zijn er mensen hier die daar een mening over zouden willen geven?

Jack als baby
Weinig lachen

Ik herinner me dat ik altijd vond dat andere baby’s veel meer lachten als je met ze aan het spelen was. Jack gaf maar heel voorzichtig een lachje altijd.

Weinig oogcontact mee te krijgen

Zelfde eigenlijk, van Jack moest je de aandacht echt opeisen, die begon je niet zomaar te volgen als je boven hem hing.

Moeilijk in slaap komen

Jack moest altijd vreselijk huilen als we hem op bed legden. Uren moesten we bij hem zitten voordat hij in slaap viel. Zelfs als we na een uur op tenen de kamer verlieten dan begon hij meteen te huilen.

Verlatingsangst

Als we Jack bij opa en oma, bij oma, of bij het kinderdagverblijf brachten, dan was het altijd huilen, altijd. Het was daarna vrijwel meteen weer over, maar hij wilde nooit dat we weg gingen.

Jack als peuter
Verlatingsangst

Onveranderd

Moeilijk in slaap komen

Onveranderd

Niet groeten van mensen

Als we bekenden of vriendjes op straat tegenkomen dan wil Jack ze nooit groeten. Gewoon “hoi” zeggen durft hij niet. Ook als we bij mensen op bezoek gaan even “hallo” zeggen, iemand moeten feliciteren of “tot ziens” zeggen wil hij liever niet.

Jack als kleuter
Niet op gemak op school

Jack zijn start op school is niet supergoed. Hij heeft een juf waar hij geen klik mee heeft en elke dag dat zij er is moeten we hem huilend naar school brengen. Hij heeft daarnaast moeite met het speelse karakter van school, vindt het moeilijk om te kiezen wat hij gaat doen.

Boosheid

Jack zijn boosheid steekt steeds meer op. Hij kan tegen ons ontzettend boos worden als iets hem niet zint. Bij het eten bijvoorbeeld, of als hij niet op de telefoon mag, of als hij naar bed moet, etc. Eigenlijk de hele dag door.

Verlegenheid/Dingen niet durven

Jack durft niet mee te doen aan bijvoorbeeld de mini-disco op vakantie, of andere gelegenheden die in meer of mindere mate in de openbaarheid zijn. Met andere dingen heeft hij minder moeite, zoals van de glijbaan gaan of naar een klimpark gaan. Vooral sociaal gezelschap of publieke faalangst lijkt hem tegen te houden, sportieve uitdagingen die hij in zijn eentje (of met papa of mama) kan doen vindt hij juist leuk.

Niet willen proeven

Eten is altijd drama omdat Jack vrijwel niets zegt te lusten bij het avondeten. Als we hem dwingen iets nieuws te proeven dan is dat een helse beproeving voor hem (met extreme boosheid), waarbij we al blij zijn als we hem uiteindelijk één erwt of één lik van een lepel soep kunnen laten proeven.

Veel met hetzelfde bezig zijn

Jack speelt eindeloos met zijn auto’s. Hij heeft favoriet speelgoed en terwijl we heel veel aanbod hebben en actief aanbieden aan ander speelgoed, grijpt hij altijd het liefste terug op wat hij al kent. Telefoon is daarbij helaas ook al favoriet.

Niet weten wat hij wil spelen

Jack vindt het moeilijk om zelf te bedenken wat hij wil doen en spelen. Hij kan dan (boos) in een hoekje gaan zitten en liggen omdat hij simpelweg niet in staat is om iets te bedenken.

Ook valt op dat Jack bijvoorbeeld niet zelf de treinbaan wil bouwen, maar dat papa hem moet bouwen waarna hij er mee kan spelen. Hij zegt dan dat hij dat niet zelf kan (verzinnen).

Raar praten

Jack zet vaak een raar stemmetje op, terwijl hij hartstikke goed kan praten. Daar lijkt een soort van verlegenheid achter te zitten.

Niet durven afspreken

Afspreken met klasgenootjes vindt Jack supereng. Áls hij al wil afspreken dan móet het bij ons thuis, want bij een ander afspreken durft hij echt niet. Ook kinderfeestjes vindt hij eng, en daar moeten we hem in alle boosheid echt naartoe slepen. Terwijl hij het uiteindelijk wel altijd leuk heeft gehad en lekker heeft meegedaan.

Gekke houding aannemen

Als Jack in een situatie zit waarin hij op zich wel op zijn gemak is en dus niet verlegen is, kan hij alsnog wat raar gedrag tonen door heel gek te gaan doen. Het lijkt dat hij zich dan geen houding weet te geven, en dus maar de clown uit gaat hangen, bijv. door over de grond te gaan rollen en gek te gaan schreeuwen/brabbelen.

Jack 6/7 jaar
Steeds ergere boosheid

Dit neemt steeds meer toe. Hij kan enorm uitvallen en helemaal door het lint gaan als er in zijn ogen iets oneerlijks of fouts gebeurt. Maar dat kan al zijn dat zijn zusje of een vriendje iets doet wat hij ook al had willen doen, en dan uiteraard als eerste. Opvallend is dat hij die boosheid alleen laat zien als ofwel papa ofwel mama erbij is. Op school is hij juist nooit boos, daar voelt hij zich waarschijnlijk te onzeker voor. Thuis lijkt hij het er dan uit te gooien.

Focus op voetbal

Jack vindt voetballen leuk en wil eigenlijk niet anders dan dat. Het is een sociaal spel dus dat is heel fijn. Hij zit inmiddels op voetbal maar speelt het ook uren op het schoolplein, op de telefoon en wil er alles van zien op TV. Waar andere kinderen ook wel eens iets anders willen doen, is het bij Jack voetbal voor en voetbal na.

Gemeen zijn

Jack kan echt gemeen zijn naar met name zijn zusje toe. Hij speelt op zich ook wel eens met ‘r en dat wordt steeds beter, maar nog zo vaak doet hij gemene dingen. Om niets kan hij haar omduwen als ze aan het spelen is, hij vindt een tekening die ze laat zien of iets dat ze gemaakt heeft altijd stom of lelijk. Als we in de auto ergens naartoe rijden dan maakt hij altijd ruzie met ‘r. Soms doet hij haar ook fysiek pijn, dan kan hij haar schoppen of slaan.

Geen empathie

Als er iemand in het gezin bijv. ziek is of er is iets aan de hand, dan oogst dat weinig begrip bij Jack. Hij zal niet helpen als papa ziek is, maar juist klagen dat papa niet met hem wil spelen. Hij heeft ook geen interesse in hoe het met anderen gaat. Als we bij ooms of tantes van Jack op bezoek zijn dan zit hij het liefst in een hoekje met de telefoon, terwijl hij alles wat de rest doet aan zich voorbij laat gaan.

Andere mensen niet aankijken

Jack vermijdt contact met andere mensen. Als hij op het schoolplein wil gaan voetballen en er is een ouder bij die hij nog niet kent, dan doet hij niet mee.

Zelfs als oma bij ons thuis komt, dan negeert hij haar en kijkt hij haar niet aan.

Niet tot hem door kunnen dringen

Als Jack boos is dan kunnen we geen contact met hem maken. Als we hem opdringen “kijk me even aan als ik tegen je praat”, dan probeert hij dat uit alle macht te vermijden. De uitleg die we geven over ongewenst gedrag lijkt ook nooit te landen. Als hij van ons “sorry” moet zeggen dan doet hij dat alleen om er vanaf te zijn, niet omdat hij het begrijpt of het meent. En boodschappen blijven nooit hangen, hij kan 10 minuten later alweer hetzelfde gedrag laten zien. Terwijl tijdenlang later wel kan blijken dat hij het wel opgepikt en onthouden heeft.

Gedachteloos neuriën, zingen

Jack heeft één liedje waar hij helemaal gek van is. Dat is het enige liedje dat hij wil horen op Spotify en hij zingt het de hele dag door, met enorme uithalen. Als we vragen of hij wil stoppen dan houdt hij dat max een paar minuten vol, daarna zingt hij het weer. Het lijkt wel een soort van tic dat hij het constant doet, schijnbaar gedachtenloos.

Onbereikbaar zijn

Als we aan Jack iets vragen kan het soms zijn dat we het tot 6 keer toe herhalen zonder dat hij erop reageert. We moeten dan eerst echt letterlijk contact met hem maken totdat we iets tegen hem kunnen zeggen.

Geen vriendjes maken

Op vakantie vindt Jack het veel te spannend om vriendjes te maken en erop uit te gaan. Waar andere kinderen volop interactie met elkaar hebben, daar is voor Jack elk contact ongewenst. Met één grote uitzondering: het voetbalveld. Daar moet papa op het begin ook alle drempels eerst slechten, maar daar voelt hij uiteindelijk na ca een week wel zijn draai en vraagt hij of hij mee mag doen etc.

Focus op één vriendje

Jack heeft één allerbeste vriend en die is alles voor hem. Hij gaat op maandag en dinsdag naar de BSO, en zijn beste vriend gaat ook op dinsdag. Maandag vindt Jack het niks om naar de BSO te gaan, en dinsdag gaat zonder problemen.

Houdt niet van drukte

Jack geeft zelf vaak aan dat hij niet van drukte houdt. Als we in een drukke omgeving zijn, bijvoorbeeld een verjaardag, dan is hij Jacktal niet op zijn best. En hij kan dan zelf ook aangeven dat hij het te druk vond en dat hij het fijner vindt als er niet zoveel mensen zijn.

Is goed in structuren

Jack verrast ons soms met opmerkingen waarin zijn logisch vermogen opvalt. Dan ontdekt hij dat er een repeterende reeks in iets zit, of kan hij zelf iets heel logisch afleiden. Ook in getallen is hij erg goed. Als hij iets wil vertellen over de kermis die máánden geleden was, dan zegt hij niet “Papa weet je nog toen de kermis met de botsauto’s er was”, maar “Papa weet je nog toen het van 16 tot 20 juni kermis was”.

Weinig slapen

Jack komt nog steeds heel moeilijk in slaap en functioneert ook op extreem weinig slaap. Ook na volle dagen waar een ander kind doodmoe van zou zijn, kan Jack toch na het avondeten nog willen voetballen en zelfs daarna nog niet naar bed willen, en uiteindelijk in bed nog een uur wakker liggen. Hij probeert het echt maar valt gewoon niet in slaap. Zelfs melatonine geven heeft vaak nauwelijks effect. Tegelijk is hij de dag erna dan niet eens extreem laat wakker. Als we hem wakker moeten maken om bijv. naar school te gaan, dan gaat dat ook prima, het is niet dat hij dan een extra moeilijke dag heeft. Hij hoeft ook nooit slaap in te halen, een nacht met weinig slaap zegt zeer weinig over hoe snel hij de avond erna in slaap valt.

Ontwikkelingen

Belangrijk is natuurlijk ook of bepaald gedrag alleen in fases voorkomt, of dat hij er overheen kan groeien. Kort samengevat de vorderingen die hij daarbij maakt:

• Met vriendjes bij hen thuis afspreken gaat steeds beter, maar alleen met vriendjes waar hij het huis al van kent. De voorkeur heeft nog steeds om bij ons af te spreken. Maar de zenuwen die hij had om bijv. naar een kinderfeestje te gaan, die heeft hij niet meer, dat ziet hij nu wel echt als iets leuks.
• Jack was in groep 3 véél meer op zijn gemak dan in groep 1-2. Dat was ons ook voorspeld, omdat hij nu veel meer structuur heeft en ze echt dingen moeten leren ipv dat het veredeld vrij spelen was. Lezen, rekenen, schrijven gaat hem allemaal supergoed af, hij ligt daarin ruim voor op het niveau van zijn leeftijd.
• Eten blijft een probleem. Hij wil nog steeds niets proeven en naast boterhammen is elk eetmoment thuis (fruit, groente, avondeten) een beproeving voor hem. Opvallend is ook dat hij helemaal niet veel snoept, ook onbekende traktaties, ijsjes etc slaat hij vaak af.
• Slapen blijft een probleem.
• Verlegenheid blijft een probleem, daar is weinig progressie in.
• Boosheid blijft een probleem, dat lijkt zelfs alleen maar erger te worden.
• Eigenlijk zien we van alle opgeschreven dingen dat het geen fases betreffen. Wel dat er soms ontwikkeling in zit, maar het zijn nooit tijdelijke issues geweest.

Wat gaat goed

Met alles op een rijtje lijkt er wel een hoop mis te gaan, maar er zijn ook dingen die gewoon goed gaan. Die wil ik ook graag benomen:

6/7 jaar

• Gaat inmiddels in zijn eentje naar het schoolplein en speelt daar met de kinderen die er aan het voetballen zijn. Alleen als hij ze kent, maar dan vraagt hij wel of hij mee mag doen.
• Hij kan met zijn zusje soms ook heerlijk spelen, en hij vindt het dan leuk om Fien dingen te leren of uit te leggen die hij al kan of weet.
• Bij feestjes of druktes waar hij vriendjes kent kan hij heerlijk spelen en lijkt hij geen last te hebben van de drukte om hem heen.
• Hij heeft meerdere vriendjes die hem vragen om af te spreken. Het is zeker geen allemansvriend, maar ook zeker geen loner die buiten groepen valt.
• Op school maakt hij op sociaal gebied vorderingen. Het gaat langzamer dan andere kinderen. Maar ook Jack leert dat hij dingen aan de juf kan vragen, en dat hij zelfstandig dingen kan zoals naar de WC gaan etc. Zij zien dat hij verlegen is, maar zien wel progressie. Vanuit school zijn er geen zorgen op dit gebied, zij adviseren om Jack lekker zijn eigen pad en tempo te laten kiezen.
• Hij kan zelf zijn spel soms wel verzinnen. Een hut bouwen in huis, wedstrijdjes verzinnen
• Hij fungeert goed op bijv. de BSO of in de kindervakantieweek. We krijgen daar te horen dat hij geen haantje de voorste is, maar dat hij wel aan vrijwel alles actief en enthousiast meedoet.
• Op vakantie maakt Jack zelf niet actief vriendjes, maar hij wijst ze ook niet af. Elke vakantie zijn er wel kindjes geweest die met hem wilden spelen, en dat gaat ook altijd wel leuk.