Psyche en mentaal
Romir
29-03-2024 om 11:17
Leren loslaten
Ik begin dit bericht met niet eens een duidelijke vraag/doel. Misschien helpt het me om mijn gedachten te ordenen en een frisse blik van buitenstaanders te krijgen.
Situatieschets: bijna 40 jaar, gezin met man en twee kinderen (5 en 8 jaar). Begin 2020 ben ik gediagnosticeerd met een depressie, die waarschijnlijk na de geboorte van de jongste is ontstaan. Met behulp van therapie en medicatie ben ik erdoorheen gekomen. Medicatie heb ik vorig jaar met pijn en moeite uiteindelijk helemaal af weten te bouwen. Dit afbouwen hebben zowel man als ikzelf erg onderschat, maar gelukkig is het mbv een afbouwschema van de huisarts gelukt.
Ik werk drie dagen, dus er is tijd genoeg voor huishouden, tuin en tijd voor mezelf. We hebben ook wekelijks twee uur een schoonmaakster voor de routine klussen, dus dat scheelt ook enorm in het huishouden. Ik heb een verzorgpaard waar ik volop van geniet, ben met nog een andere leuke hobby/opleiding bezig.
De afgelopen tijd is druk geweest met zowel leuke dingen als regelzaken omtrent huis (verjaardag van kind, alle ruiten zijn vervangen, we zijn met de tuin bezig, schilder en aannemer benaderd voor reparaties en schilderwerk van kozijnen, nieuwe eetkamerhoek). Ik merk de laatste paar maanden dat ik gedurende de dag lekker bezig ben met klusjes, hobby, huishouden en uiteindelijk eigenlijk oververmoeid ben. Waar ik vroeger zo de hele dag wel bezig kon zijn en daarna nog wel energie overhad, is dat nu dus anders. Afgelopen dinsdag reed ik vanuit mijn werk terug naar huis en ik kreeg ineens een enorme dip. Ik voelde me koud, rillerig, steeds gapen. Ook woensdag was ik nog oververmoeid.
Naar mijn idee doe ik niet teveel, dus heb ik ook niet de neiging om het rustiger aan te willen doen. Dat is overigens ook lastig voor me. Als ik bijv. eenmaal in de tuin bezig ben, kan ik slecht stoppen. Ik kan voor mijn gevoel dingen niet half doen en helaas is de tuin natuurlijk nooit klaar.
Ik vraag me af of dit nog de naweeën zijn van mijn depressie en periode van overbelasting. Kan ik minder aan dan vroeger? Mag ik de lat niet meer zo hoog voor mezelf leggen? Terwijl ik dus eigenlijk vind dat ik geen reden tot klagen heb en het erg luxe voelt dat ik de vrijheid heb om maar drie dagen te werken en twee hobby's heb die best wel wat kosten (zowel qua tijd als financieel).
Nu ik vermoeider ben, merk ik dat ik erg de controle over alles probeer te houden (vandaar de titel van het topic: leren loslaten. Al schrijvende merk ik dat het veelomvattender is dan dat): dat de kinderen goed eten (de oudste is een slechte drinker en eter), dat onze nieuwe tafel niet binnen een paar maanden afgeragd is, smetvrees trekjes... Mijn hoofd staat nooit stil, er is altijd wel iets dat moet gebeuren. Ik heb een geheugen als een vergiet. Ik heb inmiddels een balansplanner waar ik zaken in probeer op te schrijven. En ik ben van plan om volgende week een coach te benaderen (kan via mijn werk).
Waarom voel ik mijn lichaam niet goed en op tijd aan? Waarom overschrijd ik kennelijk steeds een grens waardoor ik een chagrijnige partner en moeder ben aan het einde van de dag? Ik wil en moet echt iets gaan veranderen, omdat dit voor niemand in huis een fijne situatie is. Ik weet dus niet precies wat ik met dit topic wil. Misschien hoop ik op herkenning van anderen, tips en ervaringsverhalen... Heb jij ook zoiets meegemaakt? Kun je vertellen wat voor jou echt geholpen heeft/ de situatie heeft veranderd?
Wollstonecraft
29-03-2024 om 11:38
allereerst: ben je bij de ha geweest om een fysieke oorzaak van je vermoeidheid uit te sluiten?
In jouw verhaal lees ik 2 dingen. Een zware tijd die een paar jaar! heeft geduurd inclusief een lastig traject met afbouwen medicatie. Daarnaast leg je de lat erg hoog en lijk je veel behoefte te hebben aan controle.
Pffff, dat is nogal wat, als je die twee dingen combineert. Het klinkt heel logisch dat je dan zo moe bent.
Ik was ook iemand die de lat heel hoog legde, veeleisend naar mezelf, nooit goed genoeg. Ik heb door de jaren heen leren loslaten door therapie te krijgen, dingen mee te maken waardoor ik steeds beter besefte dat je leven niet maakbaar is en dat meedeinen op de eb en vloed van je leven veel fijner is dan per se controle willen houden. Een dagje ouder worden helpt ook, ik kan beter relativeren dan voorheen. Maar dit is wel een proces van jaren (dat ook nog voortduurt)
De tip om te leren loslaten heb ik niet.
ToetieToover
29-03-2024 om 11:48
Jouw vraag is volgens mij niet hoe je leert loslaten, maar hoe je beter leert voelen. Niet: jezelf beter voelen. Wel: beter voelen. Hoe doe je dat als je gewend bent dat er pas een pauze komt als alles wat in je hoofd oppopt, ook direct gedaan moet worden? Het is heel simpel en het vergt discipline maar die heb je wel.
Elke drie uur neem je een pauze. Een pauze is niet: thee drinken, scrollen, lezen. Een pauze is wel: plat op de grond liggen (als plat niet kan: kussentjes erbij) en ogen dicht. Adem vier tellen in en vier tellen uit. Zet je timer op maximaal 20 minuten en minimaal 15 minuten. Aan het einde van dat kwartier voel je waarschijnlijk beter hoe het ervoor staat. Alle gedachten en boodschappenlijstjes merk je op en zet je even stop door mee te tellen met je ademhaling. Word je rustiger, dan kun je de uitademing verlengen. Vier tellen in, pauze, 6 tellen uit. Een tel is een hartslag. Probeer je hartslag te voelen.
Voor meer tips: de minder moe training van Annemarieke Fleming.
Romir
29-03-2024 om 12:15
Wollstonecraft schreef op 29-03-2024 om 11:38:
allereerst: ben je bij de ha geweest om een fysieke oorzaak van je vermoeidheid uit te sluiten?
Nee, daar heb ik ook nog niet aan gedacht eerlijk gezegd. Nu je het aankaart, denk ik dat dat wel een goed idee is. In de afgelopen paar jaar heb ik wel een keer bloed laten prikken. Daar kwam weliswaar een redelijk laag vitamine D uit, maar volgens de huisarts was een standaard tabletje slikken daarvoor voldoende. Heb zelf het idee dat onze huisarts een erg lage ondergrens hanteert qua bloedwaarden. Mocht er bloed geprikt gaan worden, dan zal ik ook vragen naar de concrete waarden.
In jouw verhaal lees ik 2 dingen. Een zware tijd die een paar jaar! heeft geduurd inclusief een lastig traject met afbouwen medicatie. Daarnaast leg je de lat erg hoog en lijk je veel behoefte te hebben aan controle.
Pffff, dat is nogal wat, als je die twee dingen combineert. Het klinkt heel logisch dat je dan zo moe bent.
Ik was ook iemand die de lat heel hoog legde, veeleisend naar mezelf, nooit goed genoeg. Ik heb door de jaren heen leren loslaten door therapie te krijgen, dingen mee te maken waardoor ik steeds beter besefte dat je leven niet maakbaar is en dat meedeinen op de eb en vloed van je leven veel fijner is dan per se controle willen houden. Een dagje ouder worden helpt ook, ik kan beter relativeren dan voorheen. Maar dit is wel een proces van jaren (dat ook nog voortduurt)
De tip om te leren loslaten heb ik niet.Soms denk ik wel eens: moet er eerst iets ergs gebeuren voordat mijn ogen opengaan en ik beter voor mezelf leer zorgen? Dat ik beter rust pak en meer van de kinderen kan genieten... Ik ben me er wel vaak van bewust dat het nu niet zo goed gaat, maar ik hobbel maar wel steeds door. En daar voel ik me dan ook weer schuldig over. Dat ik niet de moeite neem om stil te staan en na te denken over een plan van aanpak. Voor mijn gevoel ben ik al vijf jaar lang (bij vlagen) een slechte moeder
Romir
29-03-2024 om 12:22
ToetieToover schreef op 29-03-2024 om 11:48:
Jouw vraag is volgens mij niet hoe je leert loslaten, maar hoe je beter leert voelen. Niet: jezelf beter voelen. Wel: beter voelen. Hoe doe je dat als je gewend bent dat er pas een pauze komt als alles wat in je hoofd oppopt, ook direct gedaan moet worden? Het is heel simpel en het vergt discipline maar die heb je wel.
Elke drie uur neem je een pauze. Een pauze is niet: thee drinken, scrollen, lezen. Een pauze is wel: plat op de grond liggen (als plat niet kan: kussentjes erbij) en ogen dicht. Adem vier tellen in en vier tellen uit. Zet je timer op maximaal 20 minuten en minimaal 15 minuten. Aan het einde van dat kwartier voel je waarschijnlijk beter hoe het ervoor staat. Alle gedachten en boodschappenlijstjes merk je op en zet je even stop door mee te tellen met je ademhaling. Word je rustiger, dan kun je de uitademing verlengen. Vier tellen in, pauze, 6 tellen uit. Een tel is een hartslag. Probeer je hartslag te voelen.
Voor meer tips: de minder moe training van Annemarieke Fleming.
Ik denk dat je de spijker op zijn kop slaat... Voelen doe ik al heel lang niet meer. Ik had twee maanden geleden een massage geboekt bij iemand die heel erg van de energetische kijk op het lichaam is. Zij vroeg tijdens de behandeling regelmatig hoe het voelde op specifieke plekken in mijn lichaam. Ik kon gewoon geen antwoord geven, ik snapte niet wat ze vroeg...
Pas als ik erg veel stress heb, merk ik dat aan mijn bovenbenen. Daar gaat bij mij de spanning zitten, maar dus pas heel laat in het 'proces'.
En dat scrollen is ook zoiets. Mijn telefoon ligt standaard naast me. Als hij niet al in mijn hand ligt. Ik besef me dat ik daar ook echt in moet minderen. Ook daardoor krijgt mijn hoofd geen rust natuurlijk.
Mooie tip om zo rust te pakken met ademhaling en hartslag. Ik ben heel benieuwd hoe dat voor me gaat zijn. Volgens mij zal dat de eerst paar keer als uren voelen... Ik heb al niet eens meer de rust om met een boek te gaan zitten, laat staan zo liggen niksen!
Ik ga op zoek naar die training van Annemarieke Fleming. Ik heb niet eerder van haar gehoord, dank je wel voor je tips ♥️
Romir
29-03-2024 om 12:50
Waar ik trouwens tegenop zie als het gaat om een coach... Ik vind het lastig om te vertellen en tot de kern te komen, en dan vervolgens ook te onthouden wat ik terugkrijg van hem of haar. Nou weet ik wel dat een goede coach je helpt door de juiste vragen te stellen, maar bij therapie had ik niet altijd het gevoel dat ik echt vanuit mijn 'zelf' antwoordde (sorry, klinkt vaag) maar dat ik meer beredeneerde van hoe het waarschijnlijk wel zou zitten... Misschien kwam dat ook doordat ik slechts één afspraak love had en daarna wegens de coronacrisis afspraken online moest doen.
Moederkareltje
29-03-2024 om 12:51
misschien zit je in de perimenopauze gezien je leeftijd. De klachten in de perimenopauze hebben veel gelijkenissen met een burn out. Veel mensen weten dit niet.
ToetieToover
29-03-2024 om 14:16
Romir schreef op 29-03-2024 om 12:22:
[..]
Ik denk dat je de spijker op zijn kop slaat... Voelen doe ik al heel lang niet meer. Ik had twee maanden geleden een massage geboekt bij iemand die heel erg van de energetische kijk op het lichaam is. Zij vroeg tijdens de behandeling regelmatig hoe het voelde op specifieke plekken in mijn lichaam. Ik kon gewoon geen antwoord geven, ik snapte niet wat ze vroeg...
Pas als ik erg veel stress heb, merk ik dat aan mijn bovenbenen. Daar gaat bij mij de spanning zitten, maar dus pas heel laat in het 'proces'.
En dat scrollen is ook zoiets. Mijn telefoon ligt standaard naast me. Als hij niet al in mijn hand ligt. Ik besef me dat ik daar ook echt in moet minderen. Ook daardoor krijgt mijn hoofd geen rust natuurlijk.
Mooie tip om zo rust te pakken met ademhaling en hartslag. Ik ben heel benieuwd hoe dat voor me gaat zijn. Volgens mij zal dat de eerst paar keer als uren voelen... Ik heb al niet eens meer de rust om met een boek te gaan zitten, laat staan zo liggen niksen!
Ik ga op zoek naar die training van Annemarieke Fleming. Ik heb niet eerder van haar gehoord, dank je wel voor je tips ♥️
De link naar de online training. Er is ook een boek. Maar ja, ik lees net dat je daar geen rust voor hebt. 😁Dat kwartier is heulllll errug langggg als je pas begint. En je hoofd gaat allerlei ideeën in de vrijgekomen ruimte slingeren. Het wordt beter. Echt waar. Als je ook maar iets voor jezelf doet: doe dit een week. Het kwartier is het minimum, de 20 minuten het maximale zodat je, mocht je in slaap vallen, je slaapritme niet verstoort.
💪🏻 rustig aan en rap ‘n beetje
ToetieToover
29-03-2024 om 14:22
Romir schreef op 29-03-2024 om 12:50:
Waar ik trouwens tegenop zie als het gaat om een coach... Ik vind het lastig om te vertellen en tot de kern te komen, en dan vervolgens ook te onthouden wat ik terugkrijg van hem of haar. Nou weet ik wel dat een goede coach je helpt door de juiste vragen te stellen, maar bij therapie had ik niet altijd het gevoel dat ik echt vanuit mijn 'zelf' antwoordde (sorry, klinkt vaag) maar dat ik meer beredeneerde van hoe het waarschijnlijk wel zou zitten... Misschien kwam dat ook doordat ik slechts één afspraak love had en daarna wegens de coronacrisis afspraken online moest doen.
Dat komt doordat je niet kunt voelen. Beredeneren geeft je geen antwoorden. Voelen wel. Je schrijft hier iets over voelen: dat je antwoorden niet vanuit je ‘zelf’ gaf maar vanuit je verstand. Je maakt nu zelf een scheiding tussen jezelf en je verstand. Een heel belangrijk punt binnen de mindfulness. Je verstand praat tegen je, maar is dat jou ‘zelf’? Volgens jouw tekst hierboven niet. Met jezelf kom je in verbinding als je gaat voelen. Je kunt doorrennen om niet te hoeven voelen. Er zijn niet alleen maar leuke gevoelens. Je gaat dan ook ‘beter jezelf voelen’ maar niet ‘jezelf beter voelen’.
Tuinplantje
29-03-2024 om 14:47
Goeie tip van die rustmomenten. Ik word al moe als ik je verhaal lees. Je lijkt best hoge eisen te stellen aan jezelf. 'Maar 24u werken' terwijl je al die dingen er bij doet, en een onwijs zwaar jaar hebt gehad... En gedachtes over een slechte moeder zijn, zijn wellicht verklaarbaar maar niet helpend...
Wat probeer je te ontwijken door steeds maar bezig te zijn en de lat zo hoog te leggen? En door controle te willen houden over kleine dingen? Wat gebeurt er als je iets niet af maakt en het (even) laat liggen? Of als je iets minder van jezelf vraagt? Wat mensen soms niet door hebben, is dat 'altijd maar door gaan' of 'controle willen hebben' een vorm is van vermijding. Bv van onrust, onzekerheid ('als ik dit maar doe, zien anderen dat ik goed bezig ben'), verdriet...of wellicht angst weer in depressie te komen? Geen idee natuurlijk, maar misschien heb jij er zelf wel n idee over.
Je kan oefenen met die vervelende gedachtes er te laten zijn, bv door de rustmomenten. Laat ze er maar zijn. Je hoeft er niet tegen te strijden.
Je zou 's kunnen informeren naar ACT therapie. Acceptance and commitment. Daarin leer je vervelende gevoelens/ gedachtes er te laten zijn en er minder mee te strijden.
Veel sterkte in ieder geval! Goed van je dat je er mee aan de slag gaat.
Romir
29-03-2024 om 14:51
Moederkareltje schreef op 29-03-2024 om 12:51:
misschien zit je in de perimenopauze gezien je leeftijd. De klachten in de perimenopauze hebben veel gelijkenissen met een burn out. Veel mensen weten dit niet.
Oh boy, ben ik al zo oud..?
Hmm, daar ga ik ook eens meer over opzoeken. Daar heb ik eigenlijk nog nooit van gehoord. Ik ben echt blij met jullie invalshoeken en tips.
Hormonen zijn kleine duivels... Tijdens mijn tweede zwangerschap was ik een enorme heks. En mijn PMS is sindsdien ook wel verergerd.
Romir
29-03-2024 om 14:54
ToetieToover schreef op 29-03-2024 om 14:16:
[..]
De link naar de online training. Er is ook een boek. Maar ja, ik lees net dat je daar geen rust voor hebt. 😁Dat kwartier is heulllll errug langggg als je pas begint. En je hoofd gaat allerlei ideeën in de vrijgekomen ruimte slingeren. Het wordt beter. Echt waar. Als je ook maar iets voor jezelf doet: doe dit een week. Het kwartier is het minimum, de 20 minuten het maximale zodat je, mocht je in slaap vallen, je slaapritme niet verstoort.
💪🏻 rustig aan en rap ‘n beetje
Haha! Ik heb net gesmokkeld en heb mijn telefoon op tien minuten gezet. De eerste paar minuten kon ik wel goed focussen op de ademhaling. Op een gegeven moment kreeg ik de neiging om te spieken hoelang nog... Niet gedaan en daarna ging de timer eigenlijk sneller dan verwacht!
Merkte je zelf verschil toen je dit eenmaal trouw ging doen?
Romir
29-03-2024 om 15:03
ToetieToover schreef op 29-03-2024 om 14:22:
[..]
Dat komt doordat je niet kunt voelen. Beredeneren geeft je geen antwoorden. Voelen wel. Je schrijft hier iets over voelen: dat je antwoorden niet vanuit je ‘zelf’ gaf maar vanuit je verstand. Je maakt nu zelf een scheiding tussen jezelf en je verstand. Een heel belangrijk punt binnen de mindfulness. Je verstand praat tegen je, maar is dat jou ‘zelf’? Volgens jouw tekst hierboven niet. Met jezelf kom je in verbinding als je gaat voelen. Je kunt doorrennen om niet te hoeven voelen. Er zijn niet alleen maar leuke gevoelens. Je gaat dan ook ‘beter jezelf voelen’ maar niet ‘jezelf beter voelen’.
Dat is een tekst die ik een paar keer goed moet lezen om hem te doorgronden. Bedoel je dat die scheiding tussen mezelf en verstand wel of niet goed 'is', of liever gezegd, mij gaat helpen?
Nu ik van jou en ook van tuinplantje lees dat ik zo druk ben en continu maar doorren, merk ik wel dat dat me wat doet. Waarschijnlijk ben/doe ik zo druk om me op die manier goed over mijn daden te kunnen voelen, zodat ik minder hoef te voelen en zijn. Want de persoon die ik de afgelopen jaren ben geworden vind ik eigenlijk zelf helemaal niet zo leuk en lief. Dus als ik dan maar veel nuttige dingen doe, ben ik toch nog van waarde ofzo..?
Mooie laatste zinnen van je post. Zet zeker aan tot denken!
Romir
29-03-2024 om 15:19
Tuinplantje schreef op 29-03-2024 om 14:47:
Goeie tip van die rustmomenten. Ik word al moe als ik je verhaal lees. Je lijkt best hoge eisen te stellen aan jezelf. 'Maar 24u werken' terwijl je al die dingen er bij doet, en een onwijs zwaar jaar hebt gehad... En gedachtes over een slechte moeder zijn, zijn wellicht verklaarbaar maar niet helpend...
Wat probeer je te ontwijken door steeds maar bezig te zijn en de lat zo hoog te leggen? En door controle te willen houden over kleine dingen? Wat gebeurt er als je iets niet af maakt en het (even) laat liggen? Of als je iets minder van jezelf vraagt? Wat mensen soms niet door hebben, is dat 'altijd maar door gaan' of 'controle willen hebben' een vorm is van vermijding. Bv van onrust, onzekerheid ('als ik dit maar doe, zien anderen dat ik goed bezig ben'), verdriet...of wellicht angst weer in depressie te komen? Geen idee natuurlijk, maar misschien heb jij er zelf wel n idee over.
Je kan oefenen met die vervelende gedachtes er te laten zijn, bv door de rustmomenten. Laat ze er maar zijn. Je hoeft er niet tegen te strijden.
Je zou 's kunnen informeren naar ACT therapie. Acceptance and commitment. Daarin leer je vervelende gevoelens/ gedachtes er te laten zijn en er minder mee te strijden.Veel sterkte in ieder geval! Goed van je dat je er mee aan de slag gaat.
Ik had nog niet je post helemaal goed gelezen voor ik mijn vorige reactie plaatste. Daarin geef ik al een beetje antwoord op je vetgedrukte vragen. Wat betreft je zinnen over dat de gedachtes er mogen zijn en ik er niet tegen hoef te strijden: die raken me.
Voor mijn gevoel heb ik zo hard geploeterd afgelopen jaren en als ik dan kijk waar ik nu sta... Alsof het allemaal niks gedaan heeft. De tekst van het liedje Helen van Meau vind ik daarin zo mooi en daar kan ik zo van janken:
(...)Ik probeer het recht te krijgen, te vertrouwen op m'n eigen
Maar vandaag zit ik nog even in m'n hoofd
Want ik weet dat ik eigenlijk blij zou moeten zijn
Met wat er gebeurt met mij, mooie dingen deze tijd
Maar, oh, het is nooit genoeg, het voelt nog kloter, nu ik weet
Dat het niks veranderd heeft en dus niet geholpen heeft me te helen(.…)
ACT therapie kwam ik deze week ook online tegen. Punt is dat ik niet op een wachtlijst bij een psycholoog wil gaan komen. Ik wil echt graag binnen afzienbare tijd al aan de slag. Maar misschien dat coaches ook wel dit soort therapieën/methoden hanteren.
En tegelijkertijd denk ik: waar begin ik in hemelsnaam. Wat is nu dé oorzaak van hoe ik me voel? Of oorzaken. Het zal vast niet één ding zijn.
Ik ga me erin verdiepen. Dank je wel...
ToetieToover
29-03-2024 om 15:28
Romir schreef op 29-03-2024 om 15:03:
[..]
Dat is een tekst die ik een paar keer goed moet lezen om hem te doorgronden. Bedoel je dat die scheiding tussen mezelf en verstand wel of niet goed 'is', of liever gezegd, mij gaat helpen?
Nu ik van jou en ook van tuinplantje lees dat ik zo druk ben en continu maar doorren, merk ik wel dat dat me wat doet. Waarschijnlijk ben/doe ik zo druk om me op die manier goed over mijn daden te kunnen voelen, zodat ik minder hoef te voelen en zijn. Want de persoon die ik de afgelopen jaren ben geworden vind ik eigenlijk zelf helemaal niet zo leuk en lief. Dus als ik dan maar veel nuttige dingen doe, ben ik toch nog van waarde ofzo..?
Mooie laatste zinnen van je post. Zet zeker aan tot denken!
Zo te lezen is de hierboven genoemde ACT wel iets voor jou. Je leert onder meer op zoek te gaan naar jouw waarden. En je door ánderen ingeprente waarden, zoals ‘nuttig moeten zijn’ en die te scheiden van je eigen waarden als het niet past bij wie je bent. Je verstand laten ratelen en van een afstandje kunnen beschouwen, is door ACT geadopteerd van de mindfulness. Dat gaat je helpen, verwacht ik. Zodat je niet blijft doorrennen om maar niet te hoeven voelen. Je hebt veel negatieve gedachten over jezelf. Vanuit een (ingeprent) oordeel over wat je zou moeten. Als je dat gaat zien, ben je al goed op weg. De pauzes helpen je om dit ook gedurende de dag te gaan opmerken. Ademhaling sturen is een uitgebreid wetenschappelijk onderzocht fenomeen dat door diverse therapieën wordt benut. Het is je ‘shortcut’: de snelste eerste stap naar voelen. Die ACT zou ik ook zeker aanraden.
ToetieToover
29-03-2024 om 15:32
Voor ACT hoef je de oorzaak niet te achterhalen. Dat scheelt graafwerk. Hieronder een boektip, want dit boek doorloopt de ACT en als je het niet als een roman leest, maar elke week/twee weken een hoofdstuk, kun je daar zelf mee aan de slag.
Reageer op dit bericht
Op dit topic is al langer dan 4 weken niet gereageerd, daarom is het reageerveld verborgen. Je kan ook een nieuw topic starten.