Overprikkeling steeds erger (ASS, 8 jaar)
Bij mijn zoon (8 jaar, groep 5) is aan het begin van dit schooljaar autisme vastgesteld. We hebben een fijne kinderpsychologe die hem daarna tweemaal heeft gesproken en hem van alles heeft uitgelegd over autisme. Dit heeft hem goed gedaan. Ook school werkt goed mee en staat open voor suggesties en ideeën van mijn kant en die van de psychologe. Op dit moment zijn we niet meer bij de psychologe onder behandeling.
Wat me opvalt, is dat de overprikkeling van mijn zoon steeds erger lijkt te worden. In zijn peuter- en kleutertijd was dit eigenlijk helemaal geen issue. Hij speelde wel graag alleen en trok zich terug als we bijv op een verjaardag waren, maar deed dit niet altijd.
Nu speelt het meer op. Vanochtend moest hij weer naar school na een week vakantie. Op het schoolplein spelen wilde hij niet, het kwam nogal op hem af allemaal. Ik heb hem meegenomen naar binnen om zijn zusje in de kleuterklas te brengen. Daarna heb ik hem zelf naar zijn klas gebracht. Ik ben even mee naar binnen gelopen en hij wilde meteen zijn koptelefoon op. Hij zag er erg in zichzelf gekeerd uit met tranen in zijn ogen, ik had het echt met hem te doen. We hebben dit nog niet eerder meegemaakt na een vakantie.
Hij heeft het er de laatste tijd ook steeds over hoe druk hij zijn klas vindt. Het is een groep van 25 kinderen waarmee hij al sinds groep 1 in de klas zit. Hij zegt dat ze 'de hele tijd praten' en 'dat het nooit eens stil is'. Ik heb het er met de juffen over gehad en die noemen het een redelijk bewerkelijke groep, maar het is zeker wel stil tijdens het zelfstandig werken. Ze hebben hem toen tips gegeven en afspraken gemaakt dat hij zich mag terugtrekken en op de gang mag werken, als hij dat wil.
Zo zijn er meer voorbeelden van de laatste tijd. Ook thuis, waar hij af en toe uit zijn dak gaat als hij schrikt (dat is heel erg voor hem), of als anderen praten terwijl hij iets op televisie kijkt bijvoorbeeld.
Ik vraag me af: wordt overprikkeling bij ASS-kinderen altijd erger naarmate ze ouder worden? Gaat zoiets in sprongen of fases? Of is het zo dat mijn zoon nu wéét wat overprikkeling is, en dat hij het daarom meer toelaat of uit? Hij weet door de uitleg van de psycyologe heel goed wat het is.
Alvast bedankt voor tips en ervaringen.
Overprikkeling
Mijn ervaring is dat het door de jaren heen juist langzaam steeds beter wordt, al blijft het altijd wel een dingetje (zacht uitgedrukt). Dat je zoon het nu meer toelaat geloof ik absoluut niet. Niemand raakt bewust overprikkeld. Het is wel iets dat zich door de dag heen kan opstapelen. Dus als er nu op school meer van hem gevraagd wordt dan n de kleuterklas, wat waarschijnlijk wel zo is, zal dat doorwerken in de hele dag. Dus heeft hij er ook thuis meer last van.
Ik zou de oorzaak dus vooral in de omgeving zoeken en niet in je zoon. Maar soms kan je aan de omgeving helaas niet zo veel doen. Dan is het handig dat weet wat hij kan doen, zoals het opzetten van de koptelefoon. Voor mij betekent dat niet dat hij "autistischer" wordt, maar juist dat hij beter leert hoe hij er mee om kan gaan: door het wegfilteren van prikkels.
Wel naar dat hij er zo'n moeite mee had om weer naar school te gaan, ik leef met je mee! Een goed boek over schoolgang met autisme is "Making school make sense" van Clare Lawrence. Of een ander boek over autisme en school, als het maar praktisch is in plaats van een eindeloze opsomming van wat een kind met autisme allemaal voor problemen kan hebben.
Overgang
Kan het zijn dat hij het eerder anders uitte, wanneer hij overprikkeld was? Bijvoorbeeld in `lastig gedrag`, stuurs, humeurig? En dat hij het nu zelf kan plaatsen, en dus ook labelen als overprikkeling. Zoiets?
Hier is de diagnose vrij laat gesteld. Mijn zoon was duidelijk anders, maar toen hij klein was, leek hij wel beter tegen drukte te kunnen. Ik weet niet hoe dat komt.
Ik merk hier dat de overgang van vakantie naar weer-naar-school héél moeilijk is. Zorgt voor huilbuien, enorme humeurigheid, geprikkeld reageren en eindeloze tirades over hoe erg het is dat de vakantie alweer voorbij is. Hij gaat er met lood in de schoenen heen.
Niets helpt echt, natuurlijk, maar wat het iets verlicht, is als ik alles die eerste dagen verder zo makkelijk mogelijk voor hem maak. En geen moeilijke eisen stel. Bijvoorbeeld: ik pak zijn tas in, of leg in elk geval alles klaar. Ik kook alleen wat hij graag eet. Laat hem thuis eerst goed bijkomen voor ik begin over huiswerk. Dat soort dingen. Jouw zoon is een stuk jonger, maar je kunt vast dingen bedenken die het allemaal net even iets makkelijker maken. Niet moeilijk doen over beeldschermgebruik bijv. En het lijkt me heel goed dat je hem zoals vanochtend niet stimuleert om toch buiten te spelen. Respecteer dat hij nu alleen maar binnen wil zijn, met koptelefoon op. Over een paar dagen is dat hopelijk weer anders.
Mijn zoon liep uit school vaak linea recta naar zijn slaapkamer, pyjama aan en uitrusten. Gewoon laten doen, meebewegen. Over een paar dagen zit hij waarschijnlijk weer in het ritme.
O ja, die geluiden. Moeilijk, maar ook hier probeer ik me maar zoveel mogelijk aan te passen. Dus geen plotselinge harde muziek. En als ik per ongeluk een hard geluid maak (ik laat kletterend wat bestek vallen of zo), verontschuldig ik me altijd even. Het doet hem goed dat ik opmerk dat hij daarvan erg schrikt (schrikken vindt hij idd ook heel erg).
kijktip vanavond
Zie het net toevallig: vanavond op NPO3: "Het is hier autistisch", vanavond over de combinatie autisme en onderwijs.
Misschien een herhaling, dat weet ik niet.
Dubbel
Zoon heeft nooit school geweigerd. Ik heb hem een periode, laatste half jaar groep 8, thuis gehouden vanwege de hoogte van zijn stressniveau. Hij vond het laatste stuk geweldig leuk, er waren allemaal bijzondere dingen, vooral ook omdat de school zoveel jaar bestond en ze flink uitpakten bij het afscheid van zijn groep. Maar raakte ook heel erg in de stress en gaf kopjes maaginhoud op.
Voor hem is het nog steeds heel dubbel. Hij vind het geweldig op school en stage, is zeer gemotiveerd, maar raakt ook overprikkeld in nieuwe omstandigheden en bij veel drukte en geluid.
Vooral als hij er zelf weinig invloed op kan uitoefenen. Gelukkig kan hij dat inmiddels wel, hij kan tijdig even weglopen en dat aankondigen, of hij bespreekt niet aanwezig te zijn bij een onderdeel om tijdig rust te nemen. Hij neemt in de ochtend ruim de tijd om op te staan. Daar is hij op de basisschool, op zijn eigen verzoek, al mee begonnen.
Hij heeft nieuwe oortjes gevonden voor zijn smartphone die ook de omgevingsgeluiden beter blokken.
Nu met zijn nieuwe stage bespreek ik s'avonds met hem hoe laat hij opstaat en wat hij nodig heeft. Dan maak ik s morgens zijn ontbijt klaar en zijn lunchbox om mee te nemen. En we spreken geen woord met elkaar.
De waterkoker gaat aan op mijn slaapkamer om overprikkeling van dat geluid ook te voorkomen.
In het weekend neemt hij veel alleentijd en veel rust.
Dank je Anne!
Weer wat meer inzicht in mijn eigen zoon. Ik heb nooit begrepen waarom hij zo vroeg opstaat, dat hoort toch niet bij pubers? Nu snap ik het!
bewustwording?
Misschien dat Anne me hierbij kan helpen.
Zou het een stuk bewustwording kunnen zijn? Net zoiets dat wanneer je rijles hebt je ineens overal leswagens ziet die je daarvoor en daarna niet opvallen?
Dat je weet dat je anders reageert op prikkels en dat je daarom prikkels die je eerst nauwelijks waarnam nu toch waarneemt en daar weer mee moet leren omgaan tot je ze weer nauwelijks waarneemt?
Filtergebrek
Dit vind ik een moeilijk te beantwoorden vraag Kaori. Eigenlijk zou je dit aan een iemand kunnen vragen die zelf autisme heeft en zich daarvan bewust is. Ik kan het eens aan mijn kinderen vragen.
Het is een menselijk mechanisme om wat je net in beeld hebt gekregen ook overal te zien. En bij mensen met autisme zijn die gewone menselijke verschijnselen dan vaak weer extreem aan de orde.
Aan de andere kant is overprikkeling een probleem van een gebrek aan filtering. En dat gebrek doet zich altijd voor, overal.
Het is wel zo dat het opbouwt in stress. Dus als je veel overprikkelende momenten hebt, zonder de mogelijkheid om te ontstressen, ga je steeds sneller en heftiger daar ook op reageren. In je hoofd of ook in je handelingen.
Overigens valt me ook op dat bij sterke motivatie het wel lijkt alsof prikkels geblokt worden door de enorme inspanning op 1 doel.
Dat is een mechanisme dat je ook steeds beter kunt leren beheersen door ontspanning als mindfullness, yoga, haptotherapie, hobbies die al je gedachten opeisen, sport. Dat zou betekenen dat je die aandacht wel kunt sturen. Alleen weer wat extremer bij mensen bij autisme.
Spannend boek
In groep 4 ging zoon zo vroeg mogelijk naar school. Dan kon hij nog een half uur lezen in zijn boek voor de les begon. Ik gaf hem zelf boeken mee die hij graag las.
AnneJ
Zou het daardoor komen dat mijn gestresste zoon helemaal opbloeit van een paar uur gamen?
Ja focus
Klinkt alsof dat de goede reden zou kunnen zijn. Helemaal in zijn eigen wereld en geblokt voor de buitenwereld.
Persoonlijk
Het is denk ik ook zaak om goed af te stemmen met je zoon. Als ze zo jong zijn hebben ze niet altijd woorden, die kun je samen zoeken, maar vaak wel steeds beter een idee wat ze nodig hebben en waar ze last van hebben.
En dat is ook gewoon heel persoonlijk. Je kunt een idee hebben over wat autisme inhoudt en dat groeit ook die kennis, maar uiteindelijk gaat iemand daar zelf over en het kan je verrassen wat ze dan wel tolereren en wat onverwacht bij een klein dingetje fout gaat. Dat jij erbij staat te kijken.
Wat ook kan
Is dat er meer zelfstandigheid wordt gevraagd bij ouder wordende kinderen. Daarmee stel je hogere eisen, die wel bij de leeftijd passen maar voor een kind met autisme op dat moment misschien toch te hoog gegrepen zijn. Of: net haalbaar zijn, maar wat er toch voor zorgt dat je kind zwaarder belast is, en daardoor sneller overprikkeld.
Knap van je zoon dat hij die overprikkeling al zo goed kan aangeven. Je zou ook nog eens een ergotherapeut kunnen zoeken die verstand heeft van SMI. Een koptelefoon filtert geluid, maar dat is maar een van de zintuigen die overbelast kan zijn. Ik denk bijvoorbeeld aan een drukvestje, dat kan op drukke momenten ook veel rust geven. Maar zo zijn er nog veel meer dingen te bedenken.
Bedankt!
Dank voor al het meedenken en de tips. Heel waardevol.
Mijn zoon kwam maandag tussen de middag letterlijk dansend uit school en was weer helemaal bijgetrokken. Hij vertelde later dat hij tot het speelkwartier nodig had gehad om te wennen. Hij kan het echt goed vertellen.
Dinsdag ging het ook prima en vanochtend weer.
Wat ik inderdaad doe, wat hierboven als tip werd gegeven, is hem zoveel mogelijk uit handen nemen. We hebben bij het opstaan een heel opstartritueel met een wake up-light en ik help hem met aankleden. Ook pak ik zijn tas in en help hem zonodig met schoenen aantrekken enz.
Nogmaals bedankt.
Wat fijn!
Heel fijn, Pien. Het is soms niet moeilijk om alles wat lichter voor ze te maken, maar je moet maar net weten waar je hem mee helpt.
Hier gaat het inmiddels ook eens tuk beter. Ze moeten gewoon weer ff in het ritme komen.
Hier is het elke zondag even bal, dan staat namelijk die akelige maandag voor de deur. Het hele gezin weet dat inmiddels en houdt er rekening mee. Scheelt veel.
Wauw
Knap dat hij dat kan vertellen op die leeftijd. Ik denk dat het helemaal goed gaat komen met hem, gezien zijn zelfinzicht!
misschien een tip
Ook mijn zoon had erg veel last van overprikkeling, hij heeft veel gehad aan reflexintegratietraining, het bleek dat vooral het mororeflex hem erg dwars zat. Verder zijn we er door de Benaudira hoortraining achter gekomen dat geluiden veel harder bij hem binnekwamen dan bij anderen. Door deze dingen te trainen heb ik een heel ander kind in huis.
Misschien is het ook wat voor jou zoon. In ieder geval succes met de zoektocht, ik weet uit ervaring hoe machteloos je als ouder kunt voelen.
Magnesium
Wat zou kunnen schelen om, naast goede voeding, te zorgen voor wat extra voedingsstoffen, die helpen het zenuwstelsel te versterken. Zoals magnesium en vitamine B. Kan zelf weinig hebben als ik dat niet gebruik. Merk ook dat lysine helpt. Ook zorgen voor voldoende rustpunten, misschien iets van yoga doen.